آزمایش گاما اینترفرون جهت تشخیص سل گاوی

سل بیماری عفونی و مزمنی است که در اثر باکتری مایکوباکتریوم حاصل می‌گردد. عامل عفونی بیماری سل در انسان در اکثریت موارد مایکوباکتریوم توبرکولوزیس (Mycobacterium tuberculosis) است که گونه‌ای از جنس مایکوباکتریوم از تیره مایکوباکتریاسه (Mycobacteriucea) و از راسته آکتینومیستال (Actinomyce tales) می‌باشد.

عامل سل گاوی مایکوباکتریوم‌های بوویس نیز در انسان ایجاد بیماری می‌کند. بعضی از مایکوباکتریوم‌های آتپیلک نیز قادرند علائم بالینی و نشانه‌های پرتونگاری غیر قابل تمیز از بیماری سل در انسان به‌وجود آورند.

حدود ۴۰ گونه مایکوباکتریوم شناخته شده با یکدیگر رابطه نزدیک دارند و خصوصیات مشابه فراوانی دارند. همه گونه‌های آنها جدار سلولی مشابهی دارند که حاوی مواد یاور (Adjuvant) بسیار فعال در کلیه رده‌های موره‌داران هستند و پادگن‌های متعدد دارند.

این ترکیب بدان معناست که وقتی مایکوباکتری‌ها وارد بدن می‌شوند دستگاه ایمنی بدن را با یک دسته عوامل پیچیده پادگن که بسیاری از آنها درکلیه گونه‌ها نیز یافت می‌شوند همراه با مواد کمکی جهت تشدید تاثیر آنها روبرو می‌سازند.

روش گاما انترفرون Gamma-interferon assay

بدلیل حساسیت تشخیصی بالا در اتحادیه اروپا از تست گاما اینترفرون در شرایط خاصی به همراه تست جلدی استفاده می شود. در اتحادیه اروپا تست توبرکلین پوستی مقایسه ای بعنوان یک آزمون اولیه غربالگری در گله شناخته شده است، ولی آزمایش انترفرون گاما به همراه تست جلدی در گله های مسئله دار و درگیر با سل و یا در مناطقی با وقوع پایین مورد استفاده قرار می گیرد تا حیوانات آلوده در اسرع وقت شناسایی و خطر شیوع بیماری در آینده مرتفع گردد. آزمایش گاماانترفرون فقط توسط دولت (آژانس بهداشت دام و آزمایشگاههای دامپزشکی) انجام می گیرد. روش کار بدین صورت است که نماینده دامپزشکی نمونه خون را از ناحیه زیر دم اخذ و جهت انجام آزمایش به آزمایشگاه می فرستد. گاوهایی که نتیجه ازمایش اینترفرون گاما  مثبت داشته باشند بعنوان راکتور شناخته شده و پس از قیمت گذاری به شیوه تست جلدی کشتار می گردند.

اساس این روش در شرایط اینویترو به ترشح انترفرون گاما از لنفوسیتهای حساس شده به پروتئین پی بی دی توبرکلین طی مدت 16 تا 24 ساعت است (ایمنی سلولی) بستگی دارد. در این روش گاماانترفرون لنفوکین در خون اندازه گیری می شود؛ سپس گاماانترفرون مترشحه در اثر توبرکلین گاوی و پرندگان مقایسه می شود. تعیین گاماانترفرون گاوی با انجام تست الایزا با استفاده از دو منوکلونال آنتی بادی و گاماانترفرون گاوی صورت می گیرد. توصیه می شود نمونه خون فوری (و نه یک روز بعد) جهت آزمایش گاما اینترفرون به آزمایشگاه ارسال شود. بدلیل توانایی آزمایش انترفرون گاما در تشخیص عفونت اولیه، استفاده از آن در کنار تست جلدی مقایسه ای منجربه شناسایی تعداد بیشتری از حیوانات آلوده (قبل از تبدیل شدن به منبع آلودگی برای دامهای دیگر یا محیط اطراف) می گردد. تست گاما اینترفرون در کشورهای اروپایی، آمریکا، نیوزیلند و استرالیا تایید شده است

اخیراً دانشمندان سه دسته انترفرون را مشخص نمودند انترفرون (۱۳ گونه) انترفرون (۴ گونه) انترفرون (۱ گونه) دانشمندان گاما انترفرون را که در هنگام ایمنی به‌واسطه سلولی به یکباره سطح آن در خون افزایش می‌یابد را مورد تحقیق قرار دادند و نشان دادند که اگر خون گاوی را با PPD فعال و تحریک نمایند گلبول‌های سفید خونی درصورت آلوده بودن گاوی که نمونه خون از آن اخذ شده به باکتری مایکوباکتریوم بوویس مقادیری گاما انترفرون ترشح می‌نماید که درصورت اخذ پلاسمای خون و مجاورت آن با آنزیم مونوکلونال آنتی‌بادی در سیستم آزمایش EIA (Enzyme Immunoassay) واکنش رنگی ایجاد می‌کند.

این واکنش توسط دستگاه کامپیوتر مورد ارزشیابی قرار می‌گیرد.