اهمیت آزمایشات عسل و روش‌های علمی شناسایی طبیعی بودن عسل و استاندارد ملی ایران (INSO 92)
مقدمه
عسل به‌عنوان یک ماده غذایی با ارزش دارویی، از دیرباز در فرهنگ‌های مختلف جایگاه ویژه‌ای داشته است. با افزایش تقاضا و گسترش تولید صنعتی، پدیده‌ی عرضه‌ی عسل‌های تقلبی نیز رواج یافته است. از این‌رو، آزمایش‌های تخصصی برای تعیین طبیعی بودن عسل، و همچنین رعایت استانداردهای ملی نظیر INSO 92، از اهمیت بالایی برخوردار شده‌اند.
اهمیت آزمایش عسل
عسل طبیعی باید بدون افزودنی، فرآوری یا تغذیه مصنوعی زنبور تولید شده باشد. تشخیص این موضوع تنها از طریق آزمایشگاه‌های تخصصی و مجهز امکان‌پذیر است، زیرا ظاهر، رنگ یا حتی طعم عسل، معیار دقیقی برای قضاوت نیست.
.
اهمیت آزمایش شامل موارد زیر است:
- تشخیص عسل طبیعی از تغذیهای یا تقلبی
- کنترل کیفیت و ایمنی مصرف
- اطمینان از ارزش تغذیهای
- رعایت الزامات صادرات و استاندارد ملی
مهم‌ترین آزمون‌های شیمیایی و فیزیکی عسل
مهم‌ترین آزمون‌های میکروبیولوژیک عسل
گرچه عسل خاصیت ضدباکتریایی دارد، اما ممکن است در مراحل برداشت یا بسته‌بندی آلوده شود.آزمون های میکروبی مهم در تعیین سلامت عسل عبارتند از :
استاندارد ملی ایران INSO 92: ویژگی‌های عسل طبیعی
INSO 92 (استاندارد ملی ایران شماره ۹۲) اصلی‌ترین مرجع قانونی برای کنترل کیفیت عسل در کشور است. برخی از مهم‌ترین معیارهای آن:
| ردیف | ویژگی | محدوده مجاز (طبق INSO 92) |
|---|---|---|
| 1 | رطوبت | حداکثر ۲۰٪ |
| 2 | ساکارز | حداکثر ۵٪ |
| 3 | HMF | حداکثر ۴۰ mg/kg |
| 4 | دیاستاز | حداقل ۸ DN |
| 5 | اسیدیته | حداکثر ۵۰ meq/kg |
| 6 | خاکستر | حداکثر ۰.۶٪ |
نتیجه‌گیری
در دنیای امروز، کیفیت و اصالت عسل بدون انجام آزمایش‌های دقیق قابل‌اعتماد نیست. رعایت استانداردهایی مانند INSO 92 نه‌تنها تضمین‌کننده سلامت جامعه، بلکه راهی برای افزایش اعتبار عسل ایرانی در بازارهای جهانی است. از این‌رو، تولیدکنندگان، فروشندگان و حتی مصرف‌کنندگان باید به لزوم انجام آزمایش‌های تخصصی و پایبندی به استانداردها آگاه باشند.
ترکیب آزمون‌های شیمیایی و میکروبی، تنها راه علمی برای تعیین اصالت، سلامت و طبیعی بودن عسل است. آزمایشگاه‌هایی که با استاندارد INSO 92 و دستورالعمل‌های ISO، Codex Alimentarius و AOAC کار می‌کنند، دقیق‌ترین نتایج را ارائه می‌دهند. مصرف‌کنندگان نیز باید به نتایج آزمایشگاهی معتبر در برچسب محصولات اعتماد کنند، نه صرفاً ظاهر یا قیمت عسل.
