آیا تب برفکی به انسان منتقل می‌شود؟

تب برفکی (FMD) بیماری ویروسی شایع در دام‌های سم‌چاک‌دار است، اما شواهد علمی نشان می‌دهد که خطر انتقال آن به انسان بسیار نادر و محدود است.

مقدمه

در سال‌های اخیر، با شیوع دوره‌ای بیماری تب برفکی (FMD) در دام‌ها، نگرانی‌هایی در بین مردم و دامداران ایجاد شده است که آیا این بیماری می‌تواند به انسان منتقل شود یا خیر. در این مقاله، با استناد به منابع معتبر جهانی مانند سازمان جهانی بهداشت دام (WOAH/OIE) و سازمان جهانی بهداشت (WHO) بررسی می‌کنیم که واقعاً تب برفکی چقدر برای انسان خطرناک است.

عامل بیماری تب برفکی

ویروس تب برفکی متعلق به جنس Aphthovirus و خانواده Picornaviridae است. این ویروس دام‌های سم‌چاک‌دار مانند گاو، گوسفند، بز و خوک را مبتلا می‌کند و باعث ایجاد تاول و زخم در دهان، پا و پستان می‌شود.

انتقال به انسان

بر اساس گزارش رسمی WOAH، تب برفکی بیماری مشترک انسان و دام نیست.

• ویروس FMD بسیار اختصاصی است و به سلول‌های انسانی اتصال پیدا نمی‌کند.
• تاکنون هیچ شواهد علمی مبنی بر انتقال پایدار یا بیماری‌زایی ویروس در انسان وجود ندارد.
• تنها در موارد بسیار نادر و آزمایشگاهی، تماس مستقیم و شدید با ویروس زنده ممکن است باعث علائم خفیف شبیه تب یا تاول سطحی در دست شود که نه خطرناک است و نه قابل انتقال به دیگران.

توضیح علمی

سلول‌های انسانی گیرنده‌های لازم برای اتصال ویروس FMD را ندارند.

مطالعات مختلف، مانند مطالعه Jackson و همکاران (2000)، نشان داده‌اند که رده سلولی انسانی SW480 در حالت طبیعی غیرقابل پذیرش (non-permissive) برای ویروس است. فقط زمانی که ژن زیرواحد β6 از اینتگرین در سلول‌ها ترانسفکت شود و پروتئین αvβ6 تولید گردد، ویروس می‌تواند به سلول متصل شود و تکثیر پیدا کند.

مصرف محصولات دامی و ایمنی

اگر محصولات دامی مانند شیر پاستوریزه صنعتی، گوشت پخته یا فرآورده‌های مجاز مصرف شوند، هیچ خطری برای انسان ندارد.

• ویروس تب برفکی در حرارت معمول پخت و پاستوریزه به طور کامل غیرفعال می‌شود.
• تنها نگرانی در اپیدمی‌های دام، استفاده گسترده از آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضدالتهاب است که ممکن است باقی‌مانده دارو در شیر افزایش یابد.

بنابراین، نظارت دقیق سازمان‌های مسئول و جلوگیری از مصرف شیر دام‌های درمان‌شده تضمین‌کننده سلامت مصرف‌کننده است.

نتیجه‌گیری

بر اساس مطالعات علمی و گزارش‌های رسمی WOAH و WHO، تب برفکی بیماری مشترک انسان و دام نیست و خطر انتقال آن به انسان بسیار نادر است. رعایت استانداردهای بهداشتی در مصرف محصولات دامی و پایش دقیق داروها در دامداری‌ها، سلامت مصرف‌کننده را تضمین می‌کند.

منابع

1. World Organisation for Animal Health (WOAH, formerly OIE)
2. World Health Organization (WHO)
3. Food and Agriculture Organization (FAO)
4. Jackson, T., Sharma, A., Ghazaleh, R. A., Blakemore, W. E., Ellard, F. M., Simmons, D. L., … & King, A. M. Q. (2000). The epithelial integrin αvβ6 is a receptor for foot-and-mouth disease virus. Journal of Virology, 74(11), 4949–4956.